Türkiye’nin döngüsel ekonomiye geçişi için yol haritasını hazırlayan “Türkiye’nin Döngüsel Ekonomiye Geçiş Potansiyelinin Değerlendirilmesi için Teknik Destek Projesi” (DEEP Projesi) kapsamında; AB ülkelerinde kaynak ve atık yönetimi bağlamında döngüsel ekonomi ile ilgili devam eden faaliyetler ve uygulamalar hakkında bilgi alışverişi yapmak için 28 Kasım- 2 Aralık 2022 tarihleri arasında Hollanda ve Belçika’da ilk çalışma ziyareti gerçekleştirildi.
Çalışma ziyaretine, Bakanlığımız Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü, Çevresel Etki Değerlendirme, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü, Türkiye Çevre Ajansı ve Ticaret Bakanlığı temsilcileri ile Proje Ekibinden oluşan Türk Heyeti katılım sağladı.
Ziyarette; AB döngüsel ekonomi paketinin içeriğinin, uygulanmasının ve faydalarının iyi anlaşılmasını sağlamak amacıyla AB’de atık yönetimi ve döngüsel ekonomi konusunda çalışan araştırma kuruluşlarının usulleri, işleyişi ve finansmanı ile bu kuruluşların çevre ajansları ve bakanlıklar da dahil olmak üzere tüm yetkili kurumlarla olan ilişkileri incelendi.
Çalışma ziyareti 28 Kasım 2022 tarihinde Hollanda’nın Lahey kentinde başladı. Ziyaretin birinci gününde heyetimiz, Hollanda Altyapı ve Su Yönetimi Bakanlığı ve Hollanda Girişim Ajansı’ndan temsilciler ile bir araya geldi ve Hollanda’nın döngüsel ekonomi politikaları ve uygulamaları incelendi. Daha sonra Rotterdam’da Blue City’ye yapılan saha ziyareti ile iyi uygulamalar incelendi ve Rotterdam Uygulamalı Bilimler Üniversitesi’nin de katılımıyla imalat sektöründe döngüsel üretim süreçlerine yönelik bilgi alındı.
Ziyaretin ikinci gününde heyetimiz, Circularise ile bir araya gelerek Circularise yazılım sistemi, dijital ürün pasaportu, tedarik zincirinde dijitalleşme konularını inceledi.
Ardından Delft’te bir döngüsel ekonomi merkezi özelliği de taşıyan Hollanda Uygulamalı Bilimsel Araştırmalar Kurumuna (TNO) gerçekleştirilen ziyarette; kurumun yapısı, çalışma prensipleri ve inşaat atıklarının geri dönüşümü ve yeni binalarda geri dönüştürülmüş malzemelerin kullanılması özelinde konulara değinildi. Sonrasında Hollanda Altyapı ve Su Yönetimi Bakanlığı ve Hollanda Çevre ve Su Derneği (ENVAQUA) ile yapılan toplantıda döngüsel atık yönetimi ve yeşil kamu satın alımı konuları incelendi.
Ziyaret, Belçika’nın başkenti Brüksel’de devam etti. Ziyaretin üçüncü gününde heyetimiz Belçika’da Avrupa Komisyonu Çevre (DG ENV); İç Pazar, Sanayi, Girişimcilik ve KOBİ’ler (DG GROW) ve Komşuluk Politikası ve Genişleme Genel Müdürlüğü (DG NEAR) ile bir araya geldi. Toplantıda Atık Sevkiyatı Tüzüğü, plastik geri dönüşümü, gemi geri dönüşümü, tekstil geri dönüşümü, Avrupa Sanayi Stratejisi ve TAIEX aracı prosedürleri konuşuldu. Ardından heyet Avrupa Birliği Nezdinde Türkiye Cumhuriyeti Daimi Temsilcisi Büyükelçi Sn. Mehmet Kemal Bozay'ı ziyaret etti ve Avrupa Yeşil Mutabakatı, AB Döngüsel Ekonomi Eylem Planı ve çalışma ziyaretine ilişkin bilgi alışverişi gerçekleştirdi.
Günün son toplantısında, Zero Waste Europe (ZWE) ve Avrupa Çevre Bürosu (EEB) temsilcileri ile bir araya gelinerek sıfır atık şehirler, sıfır atık sertifikası kriterleri, sıfır atık iyi uygulama örnekleri konularına değinildi, AB Döngüsel Ekonomi Planı çerçevesindeki son gelişmeler değerlendirildi.
Ziyaretin 4. gününde ilk toplantı DEEP Projesi konsorsiyum ortağı Holland Circular Hotspot (HCH) yerleşkesinde gerçekleştirildi ve HCH, Avrupa Döngüsel Ekonomi Paydaşlar Platformu (ECESP), Het Groene Brein ve CIRCO kurumlarının yasal yapılanmaları, operasyonlarının işleyişleri, döngüsel tasarım ile iş imkanlarınayönelik bilgiler alındı. Toplantıda Hollanda eski Çevre Bakanı Prof. Jacqueline Cramer döngüsel ekonomiye geçişin temel prensiplerini anlattı. Hollanda’nın döngüsel ekonomiye geçişinde öncü kurumlarından Amsterdam Ekonomi Kurulu (AEB) ve Amsterdam Limanı temsilcileri ile özel sektörün döngüsel ekonomi yatırımları, kamu ve özel sektör arasındaki iş birliği modelleri ve ortak ağ oluşturma imkanları ele alındı.
Heyetimiz ziyaretinin 5. ve son gününde Textiles2Textiles (T2T), Brightfiber Tekstil, EreksGarment ve PVH Corp yöneticilerinden 0 döngüsel ham madde yatırım ve işletme prosedürleri, Bölgesel Döngüsel Tekstil Merkezi ve Sürdürülebilir ve Döngüsel Tekstiller için AB stratejisi ile ilgili bilgi aldı. Sonrasında, günün ikinci ziyaretinde Circle Economy temsilcilerinden yasal dayanak ve mali kaynaklar, döngüsel ekonominin finansmanı, metrikler, veriler, iş tasarımı ile kamu ve özel sektör ilişkileri hakkında bilgi alan heyet, Amsterdam’da döngüsel bir bina olan Circl pavilyonunu gezdi ve üzerine inşa edildiği ve işletildiği döngüsel ilkeleri inceledi.
Gündemine 3 farklı şehir sığdıran ve döngüsel ekonomi modellerini yerinde gözlemleyen heyetimiz, beş günlük ziyaretinde mevzuat kıyaslamalarının yanı sıra özel sektör ve kamu iş birliği alanlarını da inceledi.
